Lejlek džamija je jedna od najstarijih islamskih sakralnih objekata u gradu. Izgrađena je u najstarijoj gradskoj mahali zvanoj Ćukovac. U narodu je poznata kao Lejlek džamija jer je postojalo verovanje da je roda (lejlek) sletela na crkvu i klanjala namaz što je bio znak da crkvu treba pretvoriti u džamiju. Sprovedena istraživanja nisu potvrdila postojanje starijih objekata na mestu današnje džamije.

Ime džamije Ahmed-beg silhadar govori da je podigao Ahmed-beg koji je bio silhadar, odnosno službenik vezira ili paše zadužen za čuvanje i održavanje oružja.

Od ove džamije jedino je mogla biti starija Gazi Isa-begova džamija koja je prva podignuta nakon osnivanja Novog Pazara. Postoji predanje da je sultan Mehmed Fatih prilikom svog pohoda na Bosnu 1459. godine klanjao namaz u lejlek džamiji.

Iznad desne obale Deževske reke, nedaleko od njenog ušća u Rašku, u severoistočnom delu Novog Pazara, smeštena je crkva Svetih apostola Petra i Pavla u narodu poznatija kao Petrova crkva. Godine 1957. prilikom ispitivanja temelja crkve došlo je do otkrića bogate ostave predmeta s početka 5. veka p.n.e. (grčke slikane vaze, zlatne pektorale, aplikacije, fibule i pojasevi, srebrno i bronzano posuđe i mnogobrojne perle od ćilibara) koji su pripadali predstavnicima lokalne aristokratije. Arheološkim iskopavanjima koja su usledila utvrđeno je da je crkva podignuta nad praistorijskim tumulom u kome se sahranjivanje vršilo od bronzanog pa sve do mlađeg gvozdenog doba.