Kuhinjska keramika

Tvrđava Ras, Podgrađe, 9-10. vek

 


Tvrđava Ras, nalazi 9-12. veka

 


Tvrđava Ras, nalazi 9-12. veka

 


Činija-zdela 

Plitka konična zdela rađena od tankog bronzanog lima, sa izvučenim i horizontalno razgrnutim obodom. Rađena je tehnikom otiskivanjem preko drvenog kalupa na strugu, potom je iskucavanjem dorađena. Sa unutrašnje strane je ukras graviran iglom i šestarom. Na sredini dna je dopojasna figura mladića sa krilima. Na glavi, koja je u profilu, mladić ima plitki šešir sa trakom i talasastim obodom, a obučen je u prugastu haljinu. Oko njega teku dva koncentrična reda tačkica spojenih unakrst u vidu cik-cak ornamenta. Unutrašnja strana zidova zdele podeljena je na tri osnovna arkadna polja u kojima se Nalaze identične predstave sa onom na dnu.

Dimenzije: prečnik oboda 25 cm, dubina 4,5 cm

Lokalitet: Gradina, sloj IV horizonta, kv. G/16, kota 749,14, inv. br. 38

Datovanje: treća decenija 13. veka

Literatura: Marko Popović, Tvrđava Ras, Beograd 1999, katalog 349 (str. 341), slika 197


Kalup za livenje medaljona i medaljon

Kalup za livenje ikonice Bogorodice sa Hristom napravljenog od kamena, alevrolita. Nepravilnog je trouglastog oblika, sa dve strane obrađen glačanjem. U središnjem delu urezan je pravilan krug u kome se nalazi negativ dopojasne figure Bogorodice sa Hristom na desnoj ruci. Oko glave Bogorodice je kružni nimb, a oko Hristove glave nimb sa krstom. Na vrhu medaljona je loptasta omčica.

Dimenzije: 5,2 x 3,8 cm, pečnik medaljona 2 cm.

Lokalitet: Gradina, kv. I/8b, jama u steni, inv. br. 479

Datovanje: kraj 12-početak 13. veka

Literatura:

Bojana Radojković, Kalup za ikonicu sa Rasa-Gradine, Novopazarski zbornik 8/1984, 27-32

Marko Popović, Tvrđava Ras, Beograd 1999, katalog 432 (str. 348), slika 210


Importovane trpezne zdele

Tvrđava Ras, Gradina, 12. vek

 


Posuđe

Trvđava Ras, Gradina, 12. i prva polovina 13. veka

 


Alat

Tvrđava Ras, Gradina, druga polovina 12-prva polovina 13. veka

 


 Strelice

Tvrđava Ras, Gradina, druga polovina 12-prva polovina 13. veka

 


Noževi

Gornji nož na slici je napravljen od gvožđa tehnikom kovanja i oplaćivanja. Sečivo je blago povijeno i u punoj širini se nastavlja u metalnu dršku oplaćenu sa dve koštane pločice. Ukras koštane oplate drške je horizontalnim urezasnim trakama podeljen u četiri polja koja su ispunjena ornamentom „ptičijeg okca“. Sečivo noža je usled duge upotrebe dosta istrošeno.

Dimenzije: dužina 18,2 cm

Lokalitet: Gradina, sloj III-b horizonta, kuća 44, inv. br. 434

Datovanje: druga polovina 12. veka

Donji nož na slici je napravljen od gvožđa tehnikom kovanja i oplaćivanja. Sečivo je ravno i dobro očuvano, prelazi u dršku iste širine. Prelaz ka dršci blago je zadebljan. Drška je obložena sa dve koštane pločice u donjem delu ukrašene trakama koje su izvedene nizom uboda.

Dimenzije: dužina 21,8 cm

Lokalitet: Gradina, sloj IV horizonta, kv. H/16-d, inv. br. 189

Datovanje: prve decenije 13. veka

Literatura: Marko Popović, Tvrđava Ras, Beograd 1999, katalog 489/3 i 4 (str. 355), slika 224/3 i 4


 Igle, hirurški instrument i stilo za pisanje

Tvrđava Ras, Gradina, druga polovina 12-prve decenije 13. veka

 


Oprema za konje i potkovice

Tvrđava Ras, Gradina, druga polovina 12-prve decenije 13. veka


Privesak-kameni pečatnjak

(videti fotografiju, gornji red prvi s leva)

Tvrđava Ras, sredina 12. veka

Pečatnjak je izduženog kupastog oblika napravljen od serpentinita malinastomrke boje. Sa oba kraja je ravno zasečen. Na donjem kraju urezana je predstava nejasnog značenja. Na gornjem delu je urezana rupa za provlačenje uzice.

Dimenzije: prečnik 1,1 cm, visina 2,8 cm

Lokalitet: Gradina, kuća 36, inv. br. 529

Literatura: Marko Popović, Tvrđava Ras, Beograd 1999, katalog 406 (str. 346), slika 206/1

Privesak-kameni pečatnjak

(videti fotografiju, gornji red, u sredini)

Tvrđava Ras, druga polovina 12. veka

Pečatnjak je kupastog oblika sa loptastom glavom koja je probušena. Napravljen je od serpentinita crvenkastomrke boje. Na donjoj strani urezana je predstava ptice, možda pauna.

Dimenzije: prečnik 1,2 cm, visina 1,5 cm

Lokalitet: Gradina, sloj III-b horizonta, kv. G/18-c, inv. br. 438

Literatura: Marko Popović, Tvrđava Ras, Beograd 1999, katalog 408 (str. 346), slika 206/4

Kockica

(videti fotografiju, gornji red, na kraju)

Tvrđava Ras, druga polovina 12. veka

Napravljena je od serpentinita sivomaslinaste boje. na svakoj strani su urezane rupice

koje označavaju brojčane vrednosti od 1 do 6.

Dimenzije: 1,1 x 1,1 x 1,1 cm

Lokalitet: Gradina, sloj III-b horizonta, kv. H/16-b, inv. br. 172

Literatura: Marko Popović, Tvrđava Ras, Beograd 1999, katalog 555 (str. 364), slika 235/6

Bikonična perla

(videti fotografiju, donji red, levo)

napravljena od zelenosivog kamena serpentinita

Dimenzije: prečnik 1,8 cm

Lokalitet: Gradina, sloj IV horizonta, nasip u građevini II, inv. br. 342

Datovanje: prve decenije 13. veka

Literatura: Marko Popović, Tvrđava Ras, Beograd 1999, katalog 391 (str. 345), slika 205/2

Pločasta perla

(videti fotografiju, donji red, u sredini)

polukružno profilisnih strana, napravljena od serpentinita mrke boje

Dimenzije: prečnik 2 cm

Lokalitet: Gradina, sloj III-b horizonta, kv. G/19-c, kuća 44, inv. br. 436

Datovanje: druga polovina 12. veka

Literatura: Marko Popović, Tvrđava Ras, Beograd 1999, katalog 395 (str. 345), slika 205/6

Žeton

(videti fotografiju, donji red, desno)

u obliku kruga napravljen od serpentinita maslinastozelene boje sa dva urezana koncentična kruga i tačkom u sredini, na gornjoj strani

Dimenzije: prečnik 2,8 cm

Lokalitet: Gradina, sloj IV horizonta, kv. H/19-d, jama, inv. br. 446

Datovanje: prve decenije 13. veka

Literatura: Marko Popović, Tvrđava Ras, Beograd 1999, katalog 552 (str. 364), slika 235/3


Novac vizantijskog cara Jovana II Komnina (1118-1143)

Tvrđava Ras, Gradina